Ταξίδι στην καρδιά της Ρωμιοσύνης

Καλοκαιρινή Μεγάλη Δράση Υπαίθρου της Κοινότητας Ανιχνευτών Χαλανδρίου – Βριλησσίων

Ίμβρος – Κωνσταντινούπολη 17-29 Αυγούστου 2013

Υπάρχουν τόποι με ιστορία βαριά, που κουβαλούν στην πλάτη τους αναμνήσεις χαράς αντάμα με εκείνες της πίκρας, σαν να έχουν χρέος να συνταιριάξουν τη γαλήνη με την οδύνη, την ευτυχία με τον πόνο, και λειτουργούν σε όλους εμάς σαν υπόμνηση της αδυναμίας του ανθρώπου εμπρός στων ομοίων του, την παντοδύναμη μανία. Γιατί όσα παθαίνουν οι άνθρωποι σε ετούτη τη γη, σε πάθη ανθρώπων τα χρωστάνε. Και τότε είναι οι παθημένοι που πρέπει να βρουν δύναμη να θυμούνται, ψυχή να συγχωρούν, και αντοχή να συνεχίσουν, και με τα υλικά των ερειπίων να χτίσουν πάλι το βιός τους, και τις πόρτες ανοιχτές να έχουν.

Πόρτες “ανοιχτές”, σαν αυτές που είχαν ανοίξει για εμάς της Ίμβρου και της Πόλης οι Έλληνες, απόγονοι των αρχαίων Αθηναίων και των Μεγαρέων, και τις οποίες διαβήκαμε με χαρά, σεβασμό και προσοχή, για τη μεγάλη ιστορία που βρίσκεται πίσω τους.

Από την Αττική ξεκινήσαμε και εμείς να ετοιμάζουμε το ταξίδι, προσπαθώντας να έχουμε στο μυαλό όσα περισσότερα μπορούσαμε για την αρχαία αλλά και για την πρόσφατη ιστορία των τόπων εκείνων, που έχει ως αφετηρία την συνθήκη της Λωζάννης και την υπαγωγή τους στην Τουρκία, συνθήκη η οποία πολλές φορές καταπατήθηκε από το Τούρκικο κράτος και που οδήγησε το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών πληθυσμών Κωνσταντινούπολης, Ίμβρου και Τενέδου στην προσφυγιά, χωρίς όμως αυτό να καταφέρει να μειώσει στο ελάχιστο την αγάπη τους για τις ιδιαίτερες τους πατρίδες. Βασιζόμενοι στην αγάπη αυτή, την οποία και θέλουν να μοιραστούν, αποφασίσαμε να γνωρίσουμε τους τόπους εκείνους όχι μόνο μέσα από διηγήσεις και εικόνες, αλλά αγγίζοντας τους με τα βήματα μας και δουλεύοντας τους με τα χέρια μας.

Φθάνοντας στην Ίμβρο ασχοληθήκαμε με κάποιες δράσεις περιποίησης του χωριού των Αγίων Θεοδώρων, ενώ το απόγευμα της 19/8 συναντήσαμε τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο κατά την επίσκεψη του στο υπό διαμόρφωση Οικολογικό Πάρκο του χωριού, το οποίο ξεκίνησε με τη δική του πρωτοβουλία και συμπαράσταση. Το βράδυ μεταβήκαμε για διανυκτέρευση στην παραλία Κόκκινα, στην εξόρμηση που είχε διοργανώσει ο Ναυταθλητικός Όμιλος Ιμβρίων. Την επομένη πήγαμε στα Αγρίδια όπου και αφιερώσαμε δύο ημέρες. Διοργανώσαμε και παίξαμε ένα παιχνίδι θησαυρού με τα παιδιά του χωριού, σηματοδοτήσαμε το μονοπάτι που οδηγεί από τα Αγρίδια στην παραλία Μουρτάρι, καθαρίσαμε την εκκλησία του χωριού και κατακτήσαμε τη δεύτερη υψηλότερη κορυφή του νησιού, τον Άγιο Δημήτριο. Επίσης είχαμε την χαρά ενός γεύματος που παρέθεσε για εμάς κοντά στην Παναγιά ο Οικουμενικός Πατριάρχης, μαζί με τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου κ.κ. Κύριλλο, και στο οποίο είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την τόσο επιβλητική προσωπικότητα του προκαθημένου της Ορθοδοξίας, ενός ανθρώπου που σε κερδίζει όχι μόνο με το πολύτιμο πνευματικό έργο του, αλλά και με την απλότητα των τρόπων και την αμεσότητα του χαρακτήρα του.

Περιποίηση και Σηματοδότηση του μονοπατιού Αγρίδια – Μουρτάρι

Στη συνέχεια μεταφερθήκαμε ξανά στους Αγίους Θεοδώρους, οι οποίοι αποτέλεσαν την βάση των υπόλοιπων δραστηριοτήτων μας στην Ίμβρο. Παρευρεθήκαμε< στην παρουσίαση βιβλίου του κυρίου Ιωακείμ Μπουτάρα με τίτλο: "Η εκπαίδευση στην Ίμβρο 1800-1964", όπου και μάθαμε πολλά για τις περιπέτειες της Ελληνικής εκπαίδευσης στο νησί. Παρακολουθήσαμε την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στους Αγίους Θεοδώρους κατά την εορτή για τα Εννιάμερα της Παναγίας. Επίσης ακολουθήσαμε τον Παναγιότατο στο προσκύνημα του στην Παναγιά της Αρασιάς, ένα ορεινό ξωκλήσι συνδεδεμένο με έθιμα και παραδόσεις και με θέα σχεδόν το σύνολο της Ίμβρου.

Προσκύνημα στην Παναγιά της Αρασιάς με τον Οικουμενικό Πατριάρχη
(Φωτογραφία του Νικόδωρου Δάμαδα)

Ξεχωριστή σημασία για εμάς είχε η τελετή των εγκαινίων για την επαναλειτουργία του Μειονοτικού Δημοτικού Σχολείου των Αγίων Θεοδώρων μετά από 50 περίπου χρόνια. Σημειωτέον ότι η προοπτική της επαναλειτουργίας του σχολείου είχε αποτελέσει για εμάς την αρχική έμπνευση για την πραγματοποίηση αυτής της Μεγάλης Δράσης.

Και φυσικά ως Ανιχνευτές δεν παραλείψαμε να πραγματοποιήσουμε τις έρευνες μας για τον τόπο, στοιχείο που μας δίνει μία πιο βαθιά γνώση πάνω στα μέρη τα οποία επισκεπτόμαστε. Τα θέματα που επιλέξαμε να ερευνήσουμε ήταν η Ιμβριακή διασπορά, τα έθιμα και η παράδοση του νησιού, καθώς και η ιστορία των μεγάλων εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων που έχουν αναδειχθεί από αυτό, όπως και η ιστορία της τοπικής εκκλησίας.

Πέραν όμως των Αγίων Θεοδώρων επισκεφθήκαμε το Σχοινούδι, το δυτικότερο χωριό της Ιμβρου, που στους καιρούς της ακμής του ελληνισμού στο νησί ήταν και το μεγαλύτερο. Στο χωριό μας υποδέχθηκε ο κος Νίκος Δολδούρης με τον οποίο είχαμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με το χωριό και της συνθήκες που οδήγησαν στην εγκατάλειψη του. Το ίδιο βράδυ στην Παναγιά παρακολουθήσαμε το χορευτικό δρώμενο που είχε διοργανωθεί με την συμμετοχή του χορευτικού Συλλόγου ΑΚΡΙΤΕΣ από την Αλεξανδρούπολη, με παραδοσιακούς Θρακιώτικους χορούς καθώς και Τούρκικο χορευτικού σχήματος με παραδοσιακούς χορούς της γείτονος.

Από την Υποδοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη στα εγκαίνια του Δημοτικού Σχολείου Αγίων Θεοδώρων

Στην Παναγιά με το χορευτικό συγκρότημα Ακρίτες

Η τελευταία μέρα μας στην Ίμβρο ξεκίνησε με την Θεία Λειτουργία στο χωριό Κάστρο, το οποίο στα δραματικά γεγονότα του 1974 εκκένωσε ο Τούρκικος Στρατός από τους Έλληνες κατοίκους του. Στην συνέχεια επισκεφθήκαμε το υπέροχο Γλυκύ, όπου μας υποδέχθηκαν με ανοιχτές αγκάλες οι άνθρωποι του, μας διηγήθηκαν την ιστορία του τόπου τους με τον πλέον άμεσο και συγκινητικό τρόπο. Νιώσαμε μεγάλη τιμή που μας άνοιξαν τις καρδιές τους και μας μίλησαν σα να μας γνώριζαν χρόνια. Μία σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι στο Γλυκύ έχουν αγοράσει σπίτια και έχουν εγκατασταθεί Τούρκοι, γνώστες της κατάστασης του νησιού, οι οποίοι πηγαίνουν χέρι χέρι με τους Έλληνες του χωριού, όχι μόνο στα θέματα που αφορούν το χωριό αλλά και σε γενικότερες διεκδικήσεις υπέρ της Ελληνικής Κοινότητας. 

Πλέον είχε φτάσει η σειρά της Κωνσταντινούπολης. Εγκατασταθήκαμε στο οικοτροφείο του Ι.Ν. των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ως φιλοξενούμενοι της Ρωμαίικης Κοινότητας της Πόλης, η οποία στάθηκε αρχοντικός και γενναιόδωρος οικοδεσπότης. Γνωρίσαμε τις σύγχρονες πλευρές της Βασιλίδας των Πόλεων, γύρω από την Πλατεία Ταξίμ, όπου τίποτα δεν πρόδιδε τα γεγονότα που είχαν λάβει χώρα λίγες εβδομάδες νωρίτερα, την περιοχή του Πέρα και τον Πύργο του Γαλατά.

Την επομένη, με την συνδρομή στις μεταφορές μας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, επισκεφθήκαμε την Μονή Χώρας η οποία φημίζεται για τα εξαιρετικής τεχνοτροπίας ψηφιδωτά, την Παμμακάριστο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι, όπου μας υποδέχθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης δίνοντας μας πολύτιμα δώρα και τις πατρικές του ευχές, ενώ είχαμε και την χαρά να ξεναγηθούμε στον Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου. Το απόγευμα μπορέσαμε να αντικρίσουμε από κοντά το μεγαλύτερο έργο της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής, την Αγία Σοφία, με τα απίστευτης ομορφιάς και μαεστρίας ψηφιδωτά της, τα οποία δίνουν μία μεγάλη γκάμα απεικονίσεων τόσο θρησκευτικής ευσέβειας, όσο και της ίδιας της Βυζαντινής ιστορίας, καθόσον σε αυτά απεικονίζονται πολλοί από τους Βασιλείς της χιλιόχρονης Αυτοκρατορίας. Αποχωρήσαμε απρόθυμα από το ναό, και μεταβήκαμε στην Βασιλική Κινστέρνα του Ιουστινιανού, ένα εξίσου θαυμάσιο όσο και δύσκολο για την εποχή του τεχνικό έργο. Για το βραδινό γεύμα μεταβήκαμε στο Μέγα Ρεύμα, όπου η Κοινότητα των Ταξιαρχών αποδείχθηκε αντάξιος εκφραστής της παράδοσης και της Κωνσταντινουπολίτικης αρχοντιάς. Πέρα από το υπέροχο φαγητό που μας πρόσφεραν, και το οποίο φροντίζουν πάντοτε να προσφέρουν και σε όποιον άνθρωπο χτυπήσει την πόρτα τους, μας ξενάγησαν στον Ι.Ν. των Ταξιαρχών, κτίσμα με δωρεές της μεγάλης οικογένειας των Μουσούρων και μας χάρισαν αντίτυπα από το βιβλίο της ιστορίας του Μεγάλου Ρεύματος.

Από την Επίσκεψη μας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο

Αγία Σοφία

Η τελευταία ημέρα της δράσης μας ξεκίνησε με μία μικρή εκδρομή στα Πριγκιποννήσια και με επίσκεψη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Στη συνέχεια μεταβήκαμε στην κλειστή αγορά της Πόλης για τα απαραίτητα αναμνηστικά δώρα και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα. 

Το σίγουρο είναι ότι όταν γυρνάς από την Ίμβρο και την Πόλη, κάτι μέσα σου έχει αλλάξει.

Υ.Γ.: Ευχαριστούμε πολύ για την βοήθεια και την φιλοξενία:

• Τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
• Τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου κ.κ. Κύριλλο
• Τους Ιερείς της Ιεράς Μητρόπολης Ίμβρου και Τενέδου.
• Τον εν Αθήναις Σύλλογο Ιμβρίων και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο κύριο Πάρι Ασανάκη και τα μέλη του συλλόγου, Ήρια Ασανάκη και Σάββα Σταγιά.
• Τον Πρόεδρο του Συλλόγου Προστασίας, Αλληλεγγύης και Βιώσιμης Ανάπτυξης Ίμβρου, στους Αγίους Θεοδώρους κύριο Δημήτριο Ζορλό
• Το Σύνδεσμο Υποστήριξης Ρωμαίικων Κοινοτικών Ιδρυμάτων και ιδιαίτερα τον κύριο Γιώργο Παπαλιάρη, την κυρία Αγγελική Τσαρικλιά και την Κοινότητα του Μεγάλου Ρεύματος.
• Το προσωπικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
• Τους φιλόξενους κατοίκους του νησιού.